ولادت امام حسن مجتبی (ع)، روز ۱۵ رمضان سال سوم هجری قمری مصادف است با تولد ایشان دومین پیشوای مسلمین جهان امام حسن مجتبی (ع) است. آن امام کریم اهل بیت، التیام بخش دل‌های مجروح، مأمن افراد نیازمند و فقیر و در عین حال چشمه امیدی برای اشخاص گرفتار محسوب می‌شدند.‌ حتی قبل از آنکه اشخاص دردمند و محتاج از ایشان درخواست یاری و کمک کنند، آن حضرت تمایل نداشتند که در اثر این اظهار نیاز خجل و شرمسار شوند، لذا پیشاپیش نیاز آنها را فراهم نموده و در اختیارشان قرار می‌دادند.

امام حسن مجتبی (ع) به عنوان اولین ثمره وصلت باشکوه و فرخنده حضرت امیرالمومنین (ع) و حضرت فاطمه زهرا (س) دخت گرامی رسول خدا (ص) هستند. ایشان در پانزدهم ماه رمضان سال سوم هجرت در شهر مدینه متولد شدند. طبق روایات آن حضرت در شب نیمه ماه رمضان پا به عرصه گیتی نهادند.‌

در حقیقت امام حسن مجتبی (ع) اولین فرزند ذکوری هستند که خداوند عزوجل به امیرالمومنین حضرت (ع) و حضرت فاطمه سلام الله عطا نموده و نواده عزیز و گرامی نبی مکرم اسلام (ص) می‌باشد.

پس از متولد شدن حضرت امام حسن مجتبی (ع)، پیامبر عظیم الشأن اسلام به دیدار ایشان شتافته و اذان را در گوش راست نوزاد و اقامه را در گوش چپش بیان نمود. حتی حضرت امیرالمومنین و فاطمه زهرا سلام الله به خود اجازه ندادند که در گذاشتن نام نوزاد از رسول الله پپیشی بگیرند. لذا پیامبر نام مبارک ایشان را «حسن» نهادند. همچنین حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله برای کودک گوسفندی قربانی نموده و موهای سرش را تراشید و برابر با وزن موهای سرش نقره را به افراد نیازمند عطا نمود.